Mevtaların Ruhları İki Kısımdır

İmam (Fahreddin Râzî), bâzı imamlardan naklen buyurdu: Ruhlar iki kısımdır.

1 – Nimet olunanlar,

2– Azab olunanlar.

Azap olunan ruhlar, hapistedirler. Onlar, azap ile meşgul olup; birbirlerini ziyaret etmekten, buluşmak ve görüşmekten men edilmişlerdir.

Nimet ve ikram olunan ruhlar, salıverilmişlerdir, hapis değiller. Onlar, birbirleriyle görüşürler, buluşurlar ve birbirlerini ziyaret ederler, ve müzâkere ederler. Yâni dünyâda olup bitenleri hatırlayıp, kendi aralarında konuşurlar ve dünyâ ehlinden söz ederler. Ruhlardan her biri, ameli kendi amelinin misli olan bir arkadaşının ruhu ile beraberdir. Bu beraberlik “Darü’l-berzâh” ta yani kabirde ve “Dârü’l-cezâ“da yani mahşerde vardır ve sabittir. “Kişi sevdiğiyle beraberdir. Hadîs-i şerifinin gereğince, insanlar, üç âlemde de sevdiğiyle beraberdir. Bu üç âlem:

1 – Dünya,

2– Kabir

3– Mahşer (Âhiret)

İnsanlar, her vatan ve her durakta sevdikleriyle beraberdir.

Bundan dolayı akıllı kişiye gereken, seçkin kişilerin sohbetini tercih etmeli, gece ve gündüz âhiret hazırlığı içinde olmalı, mal, makam ve mevkiye aldanmamalıdır. Tûli emel ile Allah’tan alâkasını kesmemelidir. Çünkü dünyâ ve dünyânın içinde bulunan her şey fânidir, geçicidir. Onun için her vakit ve her ân Allah’tan korkun, takvâlı olun.

Sâib buyurdu:

Eğer başta gaflet ve tûl-i emel varsa, o hanesini harab etmiştir

Kaynak : İsmail Hakkı Bursevi, Rûhu’l-Beyan Tefsiri: 2/314.