Kim İlim İçin Tevazu Gösterirse, Allahü Teala Onu Yükseltir.

İmâm Şâfiî (rahimehullâh) Medîne-i Münevvere’de İmam Mâlik’in derslerine devam etmiştir. Şöyle anlatıyor:

İmâm Mâlik’in (rahmetullâhi aleyh) kapısında bağlanmış ve evvelce daha güzelini hiç görmediğim Horasan atları ve Mısır katırları gördüm. İmâm’a:

“Ne güzel hayvanlar” dedim. Bana:

“Ey Ebû Abdullah! Bunlar benden sana hediye olsun” dedi.

“Bari birisini olsun kendiniz binmek için yanınızda alıkoysanız” dedim,

“Resûlullah Efendimizin (sallallâhü aleyhi ve sellem) medfûn bulunduğu şehirde hayvana binmekten hayâ ederim” dedi.

Abbâsî Halîfesi Harun Reşîd, haccettikten sonra Medîne-i Münevvere’ye geldi. İmâm Mâlik’e adam gönderip: “Kitabıyla huzûrumuza gelsin de ondan ders dinleyelim” dedi. Lâkin İmâm:

“İlmin ayağına gidilir, ilim kendisi gelmez” dedi. Halîfe: “Öyleyse evinde ders yaparız” diyerek evine gitti. İmâm şu hadîs-i şerîfi rivâyet etti:

“Bir âlim, ilmi sadece havâssa (seçkin insanlara) öğretir avâmı (halkı) ilimden mahrum ederse, kendisinden havas da avâm da istifâde edemezler”.

Bunun üzerine halîfe, ilim meclisinin açıldığını halka ilân ettirdi, dileyenler geldi. İmâm Mâlik:

“Kim ilim için tevâzu gösterirse, Allâhü Teâlâ onu yükseltir” meâlindeki hadîs-i şerîfi rivâyet etti. Halîfe Harun Reşîd, bulunduğu yüksek makâmdan inip hadîs talebelerinin arasına oturduktan sonra İmâm Mâlik’in tedvin ettiği hadis kitâbını okudular. Halîfe Harun Reşîd kitabı okumak için tevâzu gösterdiğinden İmâm Mâlik’in kitabına “Muvatta” denmiştir. (Muvatta’ kendisine tevazu gösterilen demektir.)

Bundan sonra Halîfe, İmâm Mâlik’e en a‘lâ cinsinden atlar, katırlar ve beş yüz dinar gönderdi. İmâm parayı alıp binekleri iâde etti ve:

“Resûlullâh Efendimizin medfûn bulunduğu şehirde aslâ bineğe binmem” dedi.

Kaynak : Miftâhu’s-Saâde

İmam-ı Şafii hazretleri

Ehl-i sünnetin dört mezhebinden biri olan Şafii mezhebinin imamıdır. Adı, Muhammed bin İdris’tir. Künyesi Ebu Abdullah’tır. Anne ve baba tarafından soyu Peygamber efendimizin soyuyla birleşmektedir. Dördüncü dedesi Şafii’nin ismine nisbetle ona da Şafii denildiği için bu isimle meşhur olmuştur. 767 (H.150)’de Gazze’de doğdu. 820 (H.204)de Mısır’da 54 yaşında iken vefat etti. Kabri, Kurafe kabristanlığında büyük bir türbe içindedir.

İmam-ı Şafii, henüz beşikte iken babası vefat etmişti. Annesi onu iki yaşında, asıl memleketleri olan Mekke’ye getirdi. Orada büyüdü. Yedi yaşına gelince Kur’an-ı kerimi ezberledi. Bundan sonra ilim öğrenmeye başladı.

İmam-ı Şafii daha küçük yaşta iken Mekke’de bulunan zamanın meşhur âlimlerinin derslerine ve sohbetlerine devam etmeye başlamıştır. Kendisi, ilim öğrenmeye başladığı bu ilk günleri için şöyle demiştir, “Kur’an-ı kerimi ezberledikten sonra devamlı Mescid-i harama gidip, fıkıh ve hadis âlimlerinden pek çok istifade ettim. Fakat çok fakir idik, bir yaprak kağıt almaya bile gücümüz yoktu. Derslerimi ve öğrendiğim meseleleri yazmakta çok sıkıntı çekerdim.”

İmam-ı Şafii, Mekke’deki bu ilk tahsilinden sonra Arapçanın inceliklerini ve edebiyatını öğrenmek için,, çölde yaşayan Huzeyl kabilesinin arasına gitti. Orada da bilgisini ilerletip, ok atmayı öğrendi. Bu hususta da şöyle demiştir: “Ben Mekke’den çıktım. Çölde Huzeyl kabilesinin yaşayışını ve dilini öğrendim. Bu kabile, Arapların dil bakımından en fasihi idi. Onlarla birlikte gezdim, dolaştım, ok atmayı öğrendim. Mekke’ye döndüğüm zaman, bir çok rivayet ve edebiyat bilgilerine sahip olmuştum.”

İmam-ı Şafii daha on yaşında iken, o zamanın en meşhur âlimi İmam-ı Malik’in “Muvatta” adlı hadis kitabını, dokuz günde ezberlemiştir. Gençliğinin ilk yıllarında kendini tamamen ilme verip, Mekke’deki Süfyan bin Uyeyne, Müslim bin Halid ez-Zenci gibi fakih ve muhaddislerden ilim tahsil etti. Hadis, fıkıh, lügat ve edebiyatta çok yükseldi. Mekkeli gençler arasında, ilimde parmakla gösterilen bir dereceye ulaştı.

İmam-ı Şafii hazretlerinin tahsilinde en önemli safha, İmam-ı Malik hazretlerine talebe olmasıyla başlamıştır. Mekke’den Medine’ye gidip, İmam-ı Malik’den ders almasını şöyle anlatmıştır: “İlk zamanlar Mekke’de, Müslim bin Halid’den fıkıh öğrendim. O sırada Medine’de bulunan Malik bin Enes’in büyüklüğünü ve müslümanların imamı olduğunu işittim. Kalbime geldi ki onun yanına gideyim, talebesi olayım. Sonra onun meşhur eseri olan “Muvatta”nın bir nüshasını, Mekke’de birinden tekrar geri vermek üzere alıp dokuz günde ezberledim. Mekke valisine gidip, birini Medine valisine birisini de Malik bin Enes’e vermek üzere iki mektup alıp Medine’ye gittim. Medine’ye varınca, Medine valisine gidip ona ait olan mektubu verdim ve Medine valisi ile birlikte İmam-ı Malik’in yanına gittik, İmam-ı Malik dışarı çıktı. Uzun boylu ve gayet heybetli bir görünüşü vardı. Medine valisi, Mekke valisinin gönderdiği mektubu İmam’a takdim etti. Mektupta “Muhammed bin İdris, annesi tarafından şerefli bir kimsedir. Ve hali şöyle şöyledir…” diye yazılı olan kısmı okuyunca “Sübhanallah! Resulullahın ilmi şöyle mi oldu ki, mektup ile yazılıp, sorulup, talep olunur.” dedi. Ben de durumumu ve ilim öğrenmek istediğimi anlattım. Sözlerimi dinledikten sonra bana baktı. Adın nedir, dedi. Muhammed’dir dedim. Ey Muhammed, dedi,, ileride büyük bir şanın olacak, Allahü teâlâ senin kalbine bir nur vermiştir. Onu masiyetle söndürme! Yarın birisi ile gel, sana Muvatta’yı okusun buyurdu. Ben de onu ezberledim, ezberden okurum dedim. Ertesi gün İmam-ı Malik’e gelip okumağa başladım. Her ne zaman, İmam-ı üzme korkusundan okumağı bırakmak istesem, benim güzel okumam onu hayretler içerisinde bırakır, ey genç daha oku derdi. Kısa zamanda Muvatta’yı bitirdim.”

İmam-ı Şafii, İmam-ı Malik’in yanına geldiği zaman, yirmi yaşlarında bulunuyordu, İmam-ı Malik onu himayesine alıp, dokuz yıl müddetle ilim öğretti. İlimde yüksek bir dereceye ulaşan İmam-ı Şafii Mekke’ye dönünce, oraya gelen Yemen valisi, onu Yemen’e götürüp kadılık vazifesi verdi. Beş yıl kadar bu görevi yaptıktan sonra, Bağdad’a giderek, ilmini ilerletmek için, İmam-ı a’zamın talebesi olan İmam-ı Muhammed’den ders almaya başladı, İmam-ı Muhammed onu kendi himayesine alıp, yazmış olduğu kitaplarını okutmak suretiyle, Irak’ta tedvin edilen fıkıh ilmini ve İrak’ta meşhur olan rivayetleri öğretti, İmam-ı Muhammed ayrıca İmam-ı Şafii’ nin üvey babası idi. İmam-ı Şafii onun ilminden ve kitablarından çok istifade etmiştir.

İmam-ı Şafii bu hususta şöyle demiştir: “İlimde ve diğer dünya işlerinde, İmam-ı Muhammed kadar bana kimse faydalı olmamıştır.” Ebu Ubeyd şöyle demiştir: İmam-ı Şafii’den duydum, buyurdu ki, “İmam-ı Muhammed’den öğrendiğim meselelerle ve ilimle, bir deve yükü kitap yazdım. Eğer o olmasaydı ilim kapısının eşiğinde kalmıştım. Bütün insanlar ilimde, Irak âlimlerinin, Irak âlimleri de Küfe âlimlerinin çocuklarıdır. Onlar da Ebu Hanife’ nin çocuklarıdır.” Yani bir babanın çocukları için lazım olan nafakayı kazanıp, çocuklarını beslemesi gibi, İmam-ı A’zam Ebu Hanife hazretleri de kendinden sonrakileri böylece ilimle beslemiş ve doyurmuştur, İmam-ı Şafii ayrıca Selim-i Rai’nin sohbetine kavuşup, vilayet (evliyalık) makamlarına da kavuştu.

İmam-ı Şafii, Bağdad’da İmam-ı Muhammed’den aldığı dersleri tamamlayıp, Mekke’ye döndü. Burada bir müddet inceleme ve araştırmalar yapıp, ayrıca talebelere ders verdi. Bilhassa hac mevsiminde çeşitli islam beldelerinden gelen ilim adamları ondan ilim öğrenirlerdi. Mekke’deki bu ikameti dokuz yıl kadar sürdü. Sonra tekrar Bağdad’a gitti. Bu sırada Bağdad İslam aleminin önemli bir ilim merkezi idi. Burada bulunan âlimler, İmam-ı Şafii’ye hürmet göstermiş ve ilim talebeleri onun etrafında toplanmıştır. Bağdad âlimleri dahi ondan ders almışlardır. Daha önce Mekke’de İmam-ı Şafii ile görüşen ve ondan hadis dinleyen Ahmed bin Hanbel talebe olmuş, onun üstünlüğüne hayran kalmıştır. Yine İmam-ı Şafii ile emsal olan Ishak bin Raheveyh ve benzerleri ondan ilim tahsil etmiştir. Herkes onun dersine koşuyor ve verdiği fetvalara hayran kalıyordu. Ders ve fetva vermekte uyguladığı usul, geniş olarak açıkladığı istinbat (kaynaklardan hüküm çıkarma) usulü olan, usul-i fıkıh ilmi idi.

O buna göre açıklamalarda bulunuyordu. Güzel ve açık konuşması, ifade ve izah tarzı, münazara kuvveti ve te’sir bakımından çok güçlü idi. İmam-ı Şafii Bağdad’da bulunduğu sırada (el-Kitab-ül Bağdadiyye, adını verdiği eserini yazdı, İmam-ı Şafii’nin üstün şahsiyetine ve yüksek ilmine hayranlık duyarak, ondan ders alıp ilim öğrenen talebelerinden bir kısmı şunlardır: Ahmed bin Hanbel, İshak bin Raheveyh, ez-Za’ferani, Ebu Sevr ibrahim bin Halid, Ebu ibrahim Müzeni, Rebi’ bin Süleyman-ı Muradi gibi bir çok âlim. Daha sonraki asırlarda, Şafii mezhebinde yetişmiş âlimlerden meşhur olanlardan ba’zıları da şunlardır: Hadis âlimlerinden İmam-ı Nesai, kelâm (akaid) âlimlerinden Ebü’l-Hasen-i Eş’ari, İmam-ı Maverdi, İmam-ı Nevevi, İmam-ül-Haremeyn Abdülmelik bin Abdullah, İmam-ı Gazali, İbn-i Hacer-i Mekki… Kaffal-ı Kebir, İbn-i Subki, İmam-ı Suyuti v.b.

İmam-ı Nesai’nin (Sünen)’i meşhurdur, İmam-ı Eş’ari, Ehl-i sünnet i’tikadının iki imamından birisidir. Hocalarının zinciri İmam-ı Şafii’ye ulaşır.

İmam-ı Şafii hazretleri, ilim, zühd, marifet, zeka, hafıza ve neseb bakımlarından zamanındaki âlimlerin en üstünü idi. Onüç yaşında iken, Harem-i şerif de “Bana istediğinizi sorunuz?” derdi. Onbeş yaşında iken fetva verirdi. Zamanının en büyük âlimi olan ve üçyüz bin hadis-i şerifi ezbere bilen İmam-ı Ahmed bin Hanbel, ondan ders almağa gelirdi. Çok kimse İmam-ı Ahmed’e, “Böyle büyük bir âlim iken, kendi çocuğun gibi bir genç karşısında nasıl oturuyorsun?” dediklerinde, “Bizim ezberlediklerimizin manalarını o biliyor. Eğer onu görmeseydim, ilmin kapısında kalacaktım. O, dünyayı aydınlatan bir güneştir, ruhlara gıdadır” derdi. Bir kere de, “Fıkıh kapısı kapanmıştı. Allahü teâlâ, bu kapıyı, kullarına İmam-ı Şafii ile tekrar açtı” dedi. Bir kere de, “İslamiyete, şimdi Şafii’den daha çok hizmet eden birini bilmiyorum” dedi. İmam-ı Ahmed, yine buyurdu ki: “Allahü teâlâ her yüzyılda bir âlim yaratır, benim dinimi, herkese onun ile öğretir” hadis-i şerifinde bildirilen âlim, İmam-ı Şafii’dir. Hadis-i şerifte “Kureyş’e sövmeyiniz. Zira Kureyşli bir âlim, yeryüzünü ilimle doldurur” buyuruldu. İslam âlimleri bu hadis-i şerif, İmam-ı Şafii’nin geleceğini bildirmiştir, demişlerdir.

İmam Şafiî (r.h.) Kimdir ?

İmam Şafiî (r.h.) hazretlerinin asıl adı, Muhammed bin İdris’tir. Dedesi “Şafiî” ashabı kiramdandı. Ona izafeten imam Şafiî hazretlerine Şafiî denilmiştir.

Anne tarafından da Hazreti Hasanın soyundan gelmektedir. 150 (M. 767) senesinde Gazze’de doğdu. Daha beşikteyken babası vefat etti.

Annesi onu alıp asıl memleketleri olan Mekke’ye getirdi. Orada tahsile başladı.

Yedi yaşında iken Kur’âni kerimi ezberledi.

Defter ve kağıt alacak imkanı olmadığı için derslerini kemik parçalarının üzerine yazardı.

Arab dili ve Edebiyatının inceliklerini öğrenmek için. çölde yaşayan Huzey kabilesinin arasına gitti. 0 çağda bu kabile, dili en fesih olan kabileydi.

On yaşında iken İmam Malik hazretlerinin “Muvatta” isimli hadis kitabını dokuz gecede ezberlemesi çok meşhurdur. Daha sonra imam Mâlik hazretlerine talebe oldu. Çalışkanlığı, samimiyeti ve saygısıyla hocasının himmet ve duasını aldı. Kısa sürede bütün ilimlerde ilerledi. Aklî ve nakit bütün ilimlerde söz sahibi oldu. Yemende kadîlik yaptıktan sonra bu vazifeyi bıraktı.

Bağdât’a gidip orada İmam- hazretlerinin talebesi Muhammed (r-h-)dan ders almaya başladı.. İmam Muhammed ayrıca   üvey babasıydı..

İmam Şafiî hazretleri. 204 (M. 820) yılında Mısır da bir Cuma gecesi, 54 yaşmda vefat etti. (r.a.)

Kaynak : İsmail Hakkı Bursevi, Rûhu’l-Beyan Tefsiri, Fatih Yayınevi: 2/182-183.

ONLARA SEN CEVAP VERECESIN !

Harun resid`e her sene Bizans inparatorlugundan vergi olarak kulliyetli miktarda para ve mal gelirdi. Bir sene, alimlerle munazara etmek uzere, ruhbanlar gønderdiler. Eger , bizi yenerlerse, onlara vergi vermeye devam ederiz, yoksa vermeyiz, dediler.

Dørt yuz Hristiyan gelmisti. Halife, butun alimlerin dicle nehri kenarinda toplanmalarini emretti. Sonra, imam safii`ye : ” Onlara sen cevap vereceksin ” dedi.Dicle`nin kenarina toplandilar.

Imam safii (r.h.) seccadeyi omuzuna alip, nehre dogru yurudu. Seccadeyi suyun uzerine atip, uzerinde oturdu ve : ” Benimle munazara etmek isteyenler buraya gelsin. ” dedi. Bu hali gørunce, hepsi musluman oldular. Bizans imparatoruna, gønderdigi adamlarin imam safii`nin elinde Musluman olduklari haberi gidince, imparator ” iyi ki, o adam ( imam-i safii) buraya gelmedi. Eger buraya gelseydi, buradakilerin hepsi Musluman olurlardi ” dedi. ( Mevzuatu`l ulum)

Fazilet takvimi 05.08.2008

4 HAK MEZHEBiN iMAMLARI TASAVVUFA GIRMiŞLERMiDiR ?

 Dört büyük mezhebin kurucusu bulunan imamlarin bizzat kendileri, çagdasi olan seyhlerden tarikat almislar mi? Ferdî veya toplu zikir meclislerinde onlarla bir arada bulunmuslar mi? Teveccüh ve mukâbele ile yapilan niyaz merâsimlerine katilmislar mi?
Tasavvuf ve tarikat büyüklerine karsi mütevâzi bir tavir takinip onlara karsi saygi ve hürmet göstermisler midir?

Mezkûr imamlarin hepsi de bir seyhe intisâb etmisler ve ondan ma’nen feyz almislardir.

Nitekim
Imam-i A’zam Hazretleri, vefatlarindan iki sene önce kendi ögrencilerinden birine intisâb ederek tarikat almis, vefât ederken de: «Son iki senem olmasaydi helâk olurdum» buyurmustur.

Imam Sâfi’î Hazretleri ise, aslen ümmî, fakat gönlü ilm-i ledünnî ile dolu Seybân-i Râ’î gibi bir zâtin önünde, anasinin dizi dibinde oturan bir çocuk gibi mütevâzi bir tavir içinde bulunur ve teveccüh için beklerdi. Hattâ Imam-i Hanbelî Hazretleri :
»—Yâ Imâm-i Sâfi’i! Seybân-i Râ’î gibi bir ümmiye karsi niçin bu kadar tevâzû gösteriyorsunuz?» diye sordugunda O:«—Yâ imâm-i Hanbelî!
Bizim ilim ve îman konusundaki sözlerimiz bu zâtta fi’len yasanilan bir hâl ve davranis seklinde tezâhür etmistir» diye cevap vermistir.

Hattâ Imâm-i Hanbelî, imtihan etmek ve ilmî seviyesini ölçmek maksadiyla Seybân-i Râ’î Hazretleri’ne, fikhin en çetrefil mes’elelerinden birkaç soru sormus, aldigi pek ince ve nükte dolu cevap karsisinda hayret etmekten kendini alamamis ve düsüp bayilmistir.
Bu hâdiseden sonra da Imâm-i Sâfi’î ile birlikte Seybân-i Râ’î’nin zikir ve sohbet meclislerine katilmislar, diger âlim ve ögrencilerine de süfiyye meclislerine devam etmelerini tavsiye buyurmuslardir.

Imam Azam Ebû Hanife rahmetullah aleyh’in vefâtindan iki sene önce sûfiyye yolunu benimseyerek talebelerinden birine intisâb edip ondan tarikat aldigi, vefâti esnâsinda da «Ömrümün son iki senesi olmasaydi Nu’man helâk olurdu» sözleriyle de bunu vecizelestirdigi
ve ölümsüzlestirdigi bilinmelidir.

(Mektûbât-i Rabbani)

Imam A’zam Hazretleri hadîs-i serifte de isaret edildigi üzere, abdest suyuyla birlikte akan günâhin necâsetini kesfen gördügünden, abdest aliminda kullanilmis müsta’mel suyun, tekrar abdest almak için kullanilamiyacagina hükmetmistir.

(Sa’rânî, Mîzânü’l-kübrâ)

Imam Sa’rânî Tabakât’inda Imam Sâfi’i ile Ahmedb.
Hanbel”in sûfiyye meclislerine devam etme ve onlarin

zikir ve sohbetlerinde bulunma konusunda i’tinâ gösterdikleri, kendilerine; zikir ve sohbetten baska mesgaleleri bulunmayan sûfilerle niçin hasir-nesir oluyorsunuz? denildiginde de: «Takvâ, zikir, muhabbet ve ma’rifetten meydana gelen dini hayâtin ana sermâyesi sûfîler nezdinde bulunmaktadir» cevâbini verdiklerini nakletmektedir.
Imâm-i Sâfi’i Hazretleri, Seybân-i Râ’î’nin huzûrunda anasinin önünde diz çöken çocugun durus ve oturusu gibi saygili bir tavir içinde bulunurdu. Imam Ahmed b. Hanbel Imâm-i Sâfi’î’nin yaninda oturur iken bir gün Seybân-i Râ’î çika geldi. Ahmed b. Hanbel:
«Bu zât, zâhiri ilimlerdeki eksikligine ragmen hâlâ bâtin ilmini elde etmege çalisiyor, bu yüzden kendisine fikhi birkaç mes’ele sormak istiyorum» deyince Imâm-i Sâfi’î: «Bunu yapma» dediyse de Imam Ahmed b. Hanbel kendisini alamayarak Seybân-i Râ’î ye:«Bes vakit namazdan birini kazaya birakip, bilâhare kazâ edecegi zaman da bu vaktin hangisi oldugunu unutan bir kimse hakkinda ne dersin? Böyle bir kimse ne yapmali ve nasil davranmalidir? diye sordu. O’nun: «Allah’tan gâfil ve habersiz olarak yasayan böyle bir kimse bu hâlinden vazgeçinceye ve gafleti unutuncaya kadar cezâlandirilmalidir» seklindeki cevabi karsisinda Ahmed b. Hanbel kendinden geçerek yigilip kaldi ve bayildi. Ayilinca Imâm-i Sâfi’i: «Ben
sana O’na karsi gelmemeni söylememis miydim?» dedi.

Baska bir zaman da develerin zekâtinin nasil verilmesi gerektigini sordu ve su cevâbi aldi:
«Fikhin sâdece ilmiyle ugrasan sizlere göre, her bes deveye karsilik bir koyun verilir. Ama bize göre bes devenin besi de, hattâ varsa koyun da zekât olarak verilir» buyurdu. «Bu konuda delilin nedir ve dayanagin kimdir?» diye sorulunca da: «Imâmim Ebû Bekri’s-Siddîk’tir. Zira O, bir mücâhede sirasinda elinde ve avucunda ne varsa hepsini ordunun teçhizi için Rasûlüllaha arzettiginde, kendisine: «Senin ve ehl ü iyâlin için geride ne biraktin? diye sorulunca: «Evet onlar için Allah ve Rasûlü’nü biraktim» cevâbini lütfetti.

Bunun üzerine huzûrda bulunanlar hayret ve saskinlik içinde kaldilar. Seybân-i Râ’i bir ümmi idi.
Ümmîsinin hâli böyle olunca, âlim olan sûfilerin ÎRSAD durumunu buna göre düsünmek ve takdir etmek gerekir.

Allah Sefeatlerine nail eylesin.