GIYBET

GIYBET

Gıybet; “Bir kimsenin arkasından hoşuna gitmeyecek şekilde konuşmak” demektir. Türkçe’de bu kavramın karşılığı olarak “dedikodu” ve “çekiştirme” kelimeleri kullanılır. İslam’da büyük günahlardan biridir.

Hucurat suresi 12. ayette, gıybet yapmak, ölmüş kardeşinin etini yemeye benzetilmiştir.Ancak, başka birinin arkasından yapılan her konuşma gıybet sayılmaz. Örneğin, herhangi bir haksızlığa uğramış birinin, sorununu, çözebilecek birine anlatması veya bir kişiyi ona zarar verebilecek birine karşı (iddia tahminlerle değil, bir bilgiye dayanıyorsa) uyarmak gıybet kapsamına girmez.

Konuyla ilgili âyet ve hadisler aşağıdadır:

“Ey iman edenler! Çokça zan etmekten kaçınınız, şüphe yok ki, zannın bazısı günahtır ve birbirinizin kusurunu araştırmayınız ve bazınız, bazınızı gıybet etmeyiniz. Sizden biriniz, ölü kardeşinin etini yemeği sever mi? -Bilâkis- onu çirkin görmüş olursunuz. Artık Allah’tan korkunuz, şüphe yok ki, Allah tevbeleri kabul edicidir, çok esirgeyicidir.” (Kur’an, Hucurat/12)

“Hakkında bilgi sahibi olmadığın bir şeyin ardına düşme. Çünkü kulak, göz ve kalpten her biri bundan sorumludur. (Kur’an, İsra/36)

Muhammed Peygamber ( s.a.v. ) “Gıybet nedir bilir misiniz?” diye sordu. Yanında bulunanlar: “Allah ve onun elçisi daha iyi bilirler” dediler. “Gıybet, kardeşini onun hoşlanmadığı bir sıfat ile vasıflandırmaktır.” buyurdu. “Kardeşimde söylediğim sıfat bulunuyorsa?” diye sorulduğunda: “Söylediğin sıfat eğer kardeşinde bulunuyorsa gıybet etmiş olursun, bulunmuyorsa iftira etmiş olursun.” buyurdu. (Tirmizî)

Gıybet’ in oluşumu ve etkileri hakkında bir iki şey daha. Belki daha iyi anlamaya vesile olur. Bir toplantı veya sohbette orada mevcut olmayan biri hakkında, duyduğunda hoşuna gitmeyecek sözlerle arkasından konuşma demektir. Söylenen sözlerin eseri varsa gıybet, yoksa iftira demektir. Meydana gelişi ise konuşan kişinin beyni söze başladığında hakkında konuşulan kişinin beyni ile direkt olarak iletişime girer. Tıpkı internet gibi. Her kişinin belli bir yayım frekansı vardır. sarfedilen sözün karşı tarafta bırakacağı olumsuz etkinin ortadan kalkması için ne kadar sevap gerekiyorsa o miktar sarfedenden trasfer olur. Tabii onore eden meth eden sözler sarfedilmişse pozitif etkileride sevap olarak gelecektir.